Warmtepomp
Inleiding
In Nederland wordt het vanaf 2026 bij vervanging van een CV ketel verplicht om voor een duurzame oplossing te kiezen, bijvoorbeeld: [1][2][3]
- hybride warmtepomp
- elektrische warmtepomp
- aansluiting op het warmtenet
Dit artikel spitst zich toe op de warmtepompen:
- Soorten warmtepompen
- Verschil hybride en elektrische warmtepomp
Soorten warmtepompen
Lucht/water-warmtepomp
Een lucht/water-warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht via een buitenunit. De warmte wordt overgedragen aan een koudemiddel en in een binnenunit (in je huis) doorgegeven aan het verwarmingssysteem. Bijna alle hybride warmtepompen zijn lucht/water-warmtepompen.
Er zijn (hybride) warmtepompen die op ventilatielucht werken. Zo'n model is alleen geschikt als je mechanische ventilatie in je woning hebt. Bovendien komt dit type niet in aanmerking voor de ISDE-subsidie.
Water/water-warmtepomp
Een water/water-warmtepomp haalt warmte uit het grondwater. Voor deze warmtepompen worden 2 putten geboord. Uit de ene haalt de pomp warmte omhoog, het afgekoelde water gaat weer de bodem in via de andere put. Om de warmtebalans van de bron te herstellen, moet je de woning in de zomer koelen met de warmtepomp (hij werkt dan omgekeerd).
Boren naar water is duur. Bovendien heb je een vergunning nodig om te mogen boren naar water. Dit type warmtepomp is duur en vooral interessant voor een groep woningen of een (groot) bedrijfspand.
Bodem/water-warmtepomp
Een bodem/water-warmtepomp haalt warmte uit de bodem via buizen die gevuld zijn met een vloeistof. Meestal is het een verticale buis diep in de grond, maar ook soms met een stelsel van horizontale buizen niet heel diep onder de grond. De warmte die de vloeistof opneemt wordt via een warmtewisselaar afgegeven aan het verwarmingscircuit.
De aanschaf en installatie van een bodem/water-warmtepomp zijn duur. Daartegenover staat dat dit type warmtepomp het beste rendement geeft en de woning ook kan koelen zonder daarvoor al te veel stroom te gebruiken.
Hybride warmtepomp
Een hybride warmtepomp is een combinatie van een warmtepomp en een cv-ketel. Het warmtepompdeel verwarmt je huis zonder gebruik te maken van gas. Het apparaat kan warmte uit de bodem of buitenlucht halen en geeft die via een warmtewisselaar af aan het de verwarmingsinstallatie. De cv-ketel springt alleen bij als het heel koud is of voor warm kraanwater.
Niet elke warmtepomp is geschikt voor elke situatie. Veel hangt af van hoe goed jouw woning is geïsoleerd.
(Volledig) Elektrische warmtepomp
Een volledig elektrische warmtepomp (all electric) vervangt de gasaansluiting in je huis helemaal.
Werking Warmtepomp
Een warmtepomp werkt eigenlijk als een omgekeerde koelkast. In plaats van dat hij warmte afvoert, haalt een warmtepomp juist warmte van buiten naar binnen.
Vereisten warmtepomp verwarming
Wil je jouw huis verwarmen met een warmtepomp?
Of komt er straks een warmtenet met lage temperatuur?
Dan moet je zorgen dat de radiatoren, vloerverwarming of wandverwarming 'groot genoeg' zijn om je huis lekker warm te krijgen.
Wat is hier voor nodig?
Dat is soms helemaal niet zo veel.
De meeste huizen in Nederland hebben nog een cv-ketel en radiatoren.
De cv-ketel warmt het water dat naar de radiatoren gaat op tot zo’n 70 à 80 graden.
In huizen die niet zo goed geïsoleerd zijn, is die hoge watertemperatuur nodig om het huis op koude dagen warm te krijgen.
Maar een goed geïsoleerd huis kun je ook warm krijgen met een watertemperatuur van zo’n 35 tot 55 graden: de temperatuur die een warmtepomp levert.
Jouw verwarming (het afgiftesysteem) moet dan wel voldoende warmte kunnen afgeven.
Dat kan als het een groot oppervlak heeft.
Vloer- of wandverwarming zijn hiervoor gemaakt, maar ook je huidige radiatoren kunnen geschikt zijn of worden gemaakt.
Er zijn ook radiatoren of convectoren die speciaal ontworpen zijn voor lage temperatuur.
Een afgiftesysteem dat geschikt is voor lage temperatuur, noemen we lagetemperatuurverwarming (ltv).
Wat heb je nodig?
Woningen die na 2005 zijn gebouwd zijn vaak al geschikt voor een all-electric systeem. [4]
Wij (Remeha) komen regelmatig bij woningeigenaren waarbij de overweging gemaakt moet worden bij een systeem welke het beste toe te passen is op de woning.
Wanneer een woning uit 2005 qua isolatie helemaal op orde is gemaakt en de cv-ketel aan vervanging toe is dan kan de stap naar gasloos.
Ook is de woning in dit voorbeeld al voorzien van vloerverwarming met een aanvoertemperatuur van 50 graden.
Eerst maakt Energieplein een berekening voor de energiebehoefte van de woning.
- Bij ongeveer 200 m2 gebruiksoppervlakte waarbij 150 m2 van in gebruik is volstaat een 8 kW warmtepomp, inclusief een boilervat met 300 liter waterinhoud.
Calculator
Warmtepomp terugverdientijd berekenen [5].
Om de terugverdientijd te berekenen, gebruiken we dus 3 factoren:
- de kostprijs van de installatie en de subsidie van de overheid,
- de energiebesparing
- de stroomkosten van je warmtepomp.
Ter verduidelijking berekenen we hieronder de terugverdientijd voor een lucht-water warmtepomp voor een gemiddeld huishouden:
| Uitgangspunten | 4 personen | 2 personen |
|---|---|---|
| Gasprijs | € 1,50 / m3 | € 0.11 / kWh |
| Elektriciteitsprijs | € 0,45 / kWh | € 0,35 / kWh |
| Verbruik gas | 1.500 m3 | 1.300 m3 |
| Verbruik stroom | 3.000 kWh | 3.000 kWh |
| Factor 1 : Kostprijs installatie | Factor 2 : Besparing warmtepomp |
|---|---|
|
Kostprijs = aankoopprijs – subsidies (investeringssubsidie duurzame energie).
|
Jaarlijkse besparing = jaarlijkse opbrengst warmtepomp * gasprijs
|
|
De werkelijke aankoopprijs van een warmtepomp kan variëren naargelang de soort warmtepomp, het merk, het vermogen. In dit voorbeeld gaan we uit van een gemiddelde aankoopprijs van € 10.000 voor een lucht-water warmtepomp. Van die aankoopprijs moet je nog de ISDE aftrekken waarop je aanspraak maakt. Deze bedraagt in ieder geval € 500, maar kan hoger uitkomen aan de hand van de soort warmtepomp die je kiest. Daarnaast zijn er eventueel nog lokale subsidies bij je gemeente, de Energiebespaarlening,.. |
Je kan met een warmtepomp jaarlijks een mooi bedrag besparen. Een gezin van 4 personen verbruikt per jaar gemiddeld 15.000 kWh om hun woning te verwarmen. Als ze dat doen met gas, hebben ze ongeveer 1.500 m³ gas nodig. Vermenigvuldig je dit met een gemiddelde gasprijs van € 1,5 per m³, dan kom je uit op een jaarlijkse energiebesparing van € 2.250. |
| Factor 3 : Stroomkosten warmtepomp | Conclusie |
|
Jaarlijkse stroomkosten = stroomverbruik * stroomprijs
|
Terugverdientijd = totale kostprijs / jaarlijkse besparing
|
|
Een warmtepomp wekt ongeveer 20% van de warmte op met elektriciteit.
Om te weten wat de terugverdientijd is, moet je dus ook rekening houden met de elektriciteitskosten.
In ons voorbeeld gaan we uit van een warmtepomp met een COP waarde van 5.
Dat betekent dat voor elke 5 kWh warmte die de warmtepomp produceert, voor 4 kWh uit de omgeving komt en voor 1 kWh met elektriciteit is opgewekt.
Kortom; je hebt dan 1 kWh stroom nodig voor 5 kWh aan warmte.
|
Als we nu de totale kostprijs delen door de energiebesparing min de stroomkosten, krijgen we de terugverdientijd. In ons voorbeeld betaalt een gemiddeld gezin € 9.500 voor een lucht-water warmtepomp en kunnen ze hiermee € 900 op jaarbasis besparen (met de huidige gemiddelde gas- en stroomprijs). Dat komt neer op een terugverdientijd van 10,6 jaar. En dit is als je uitgaat van het minimale ISDE premiebedrag en geen aanvullende financiële voordelen! |
Zie ook
- Milieucentraal.nl, Energie besparen, subsidie en lening, geschiktheid warmtepompen.
- Warmtepompen Advies, Algemene informatie over warmtepompen.
Referentie
- ↑ Consumentenbond Bron: Consumentenbond - Warmtepomp.
- ↑ Consumentenbond Bron: Consumentenbond - Werking warmtepomp.
- ↑ BNNVara Bron BNNVara Warmtepomp vervangt cv ketel per 2026, wat betekent dit voor huishoudens.
- ↑ Energieplein, Remeha Mercuria Ace warmtepomp.
- ↑ Warmtepomp advies, Calculator terugverdientijd
